Od lat wśród najchętniej uprawianych w Polsce roślin znajduje się groch siewny. Rok do roku charakteryzuje się on dużym areałem uprawy, który w wybranych latach przekracza nawet 50 tysięcy ha. Atutem grochu jest to, że można wykorzystywać go zarówno w celach konsumpcyjnych, jak i jako komponent paszowy. Sprawdź, co musisz wiedzieć o uprawie grochu.
Dlaczego warto uprawiać groch siewny?
Istnieje przynajmniej kilka powodów, dla których warto prowadzić uprawę grochu siewnego w swoim gospodarstwie. Przede wszystkim to dobry wybór dla rolników mających trzodę chlewną, bo roślina ta doskonale sprawdza się jako komponent pasz dla świń i innych zwierząt. Pozwala ona również na wypełnienie obowiązku, jaki spoczywa na rolnikach mających więcej niż 15 ha gruntów rolnych, dotyczącego utrzymania w gospodarstwie obszarów proekologicznych (EFA).
Ponadto jest ważna w procesie płodozmianu. Warto siać groch w ramach przerywnika w uprawie zbóż, dzięki temu przywraca się odpowiedni bilans glebowy. Resztki tej rośliny strączkowej wzbogacają glebę w azot, zwiększając jej aktywność mikrobiologiczną, a także ograniczają koszty nawożenia oraz poprawiają plony w następnych latach. Opłacalność uprawy grochu w dużej mierze zależy jednak od właściwego prowadzenia zabiegów agrotechnicznych.
Groch siewny – stanowisko i wymagania uprawowe
Stanowisko na uprawę grochu siewnego jest uzależnione od odmiany hodowlanej, na jaką się zdecydujesz. Tak naprawdę to ono stanowi podstawę całego procesu wzrostu rośliny, a jednocześnie determinuje jakość oraz ilość plonów. Zasada jest jednak taka, że standardowe odmiany konsumpcyjne grochu (np. białokwitnące) mają o wiele większe wymagania niż pastewne. Jednocześnie odradza się jej siew na podłożu o słabszej jakości, ponieważ może to negatywnie wpłynąć na opłacalność produkcji.
Pastewne odmiany grochu najlepiej odnajdują się na glebach średniozwięzłych. Przyjmuje się, że z powodzeniem mogą być uprawiane na ziemiach do klasy IVb (włącznie). Z kolei konsumpcyjne odmiany grochu (np. Kaplan) potrzebują zwięzłej gleby. Stanowisko powinno być odchwaszczone, a także oczyszczone z kamieni, o możliwie równej nawierzchni. Za najlepsze uznaje się gleby kompleksu pszennego bardzo dobrego (I) lub dobrego (II). Takie warunki zapewnią optymalne możliwości wzrostu.
Dobre stanowisko pod groch siewny powinno charakteryzować się obojętnym odczynem gleby w granicach pH 6,6-7,2 oraz wysoką zawartością próchnicy. Przy wyborze pola do uprawy grochu ozimego należy przede wszystkim unikać stanowisk:
- o niskim odczynie pH – kwaśne środowisko blokuje rozwój systemu korzeniowego, co uniemożliwia skuteczne wchłanianie składników mineralnych z gleby, a do tego hamuje rozwój bakterii Rhizobium leguminosarum bv. viceae, a więc bakterii wiążących wolny azot, żyjących w symbiozie z grochem;
- z wysokim stanem wód gruntowych – rozbudowana sieć korzeni grochu bez problemu przebije się na głębokość 50-60 cm w głąb ziemi;
- zimnych i zlewnych.
Jak prowadzić siew grochu?
Termin siewu grochu różni się w zależności od lokalizacji gospodarstwa. Najszybciej, bo już w połowie marca, groch sieje się w południowo-zachodniej części kraju. Najpóźniej, bo dopiero na początku kwietnia, robi się to w północno-wschodniej Polsce. Liczba wysiewanych ziaren zależy przede wszystkim od wybranej odmian, a także od masy tysiąca nasion liczonych w gramach (MTZ).
Warto zapoznać się ze wskazaniami producenta oraz z rekomendacjami specjalistów, aby poznać szczegóły. Standardowo na m2 pola powinno się wysiewać od 75 do 120 ziaren. Zastosowanie się do tych wskazówek pozwala na zoptymalizowanie efektywności prowadzonej produkcji rolnej.
Jak chronić groch siewny przed szkodnikami i chorobami?
Aby uzyskać wysokie plony, należy odpowiednio chronić groch siewny przed szkodnikami i chorobami. Wszelkie środki ochrony roślin powinny być dobierane zgodnie z obowiązującymi wytycznymi Unii Europejskiej i przepisami krajowymi. Pod uwagę bierze się Program ochrony grochu oraz Zalecenia Ochrony Roślin Rolniczych. Oba dokumenty dostępne są na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Warto się z nimi zapoznać przed rozpoczęciem zabiegów agrotechnicznych.
Jako roślina uprawna, groch siewny narażony jest na takie choroby i pasożyty jak:
- askochytoza grochu;
- mączniak prawdziwy grochu;
- fuzaryjne więdnięcie grochu;
- paciornica grochowianka;
- pachówka strąkóweczka;
- mszyca grochowa;
- strąkowiec grochowy;
- oprzędzik pręgowany.
Stosowanie środków ochrony roślin powinno być zawsze zgodne ze wskazaniami producenta. Wszystko po to, aby zapewnić wysoką skuteczność działania tych preparatów oraz maksymalne bezpieczeństwo uprawianych roślin.
Wskazówki dotyczące nawożenia uprawy grochu siewnego
Zaleca się, aby uprawę grochu siewnego nawozić fosforem i potasem, w zależności od potrzeb glebowych. I tak na glebach zwięzłych oraz średniozwięzłych można zastosować nawożenie jesienne, ale na lżejszych rekomenduje się stosowanie nawozu dopiero wiosną, ponieważ wcześniej może dojść do jego wypłukania. Dodatkowo rekomenduje się szczepienie grochu bakteriami brodawkowymi, co poprawia jego wzrost i kondycję.
Kiedy następuje zbiór grochu siewnego?
Termin zbioru grochu siewnego zależy m.in. od terminu siewu oraz zastosowanej odmiany. Standardowo następuje on pod koniec czerwca oraz w lipcu. Warto jednak dokładnie zapoznać się ze specyfiką danej odmiany i jej potrzebami. Optymalny termin zbioru określamy na podstawie dojrzałości nasion (90% nasion dojrzałych) i wilgotności słomy. W przypadku nierównomiernego dojrzewania grochu lub występującego w łanie zachwaszczenia, desykujemy wcześniej plantację.
Zobacz powiązane produkty
Więcej produktów znajdziesz w kategorii: Groch
Bibliografia:
- Blecharczyk A., Malecka I., Skrzypczak G., Pudelko J., Wpływ grochu jako rośliny regenerującej na występowanie chorób i plonowanie pszenicy ozimej w różnych systemach roli, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 2000, 470, s. 13-14.
- Sychowicz J., Uprawa grochu siewnego, MODR w Warszawie, 2014.
- Śmiglak-Krajewska M., Węgrzyńska M., Korzyści biologiczne jako miernik zrównoważonego rozwoju w odniesieniu do uprawy grochu polnego, Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu 2017, 19, 4, s. 213-217.