Kukurydza jest rośliną zbożową, której areał uprawowy w Polsce w ostatnich latach utrzymuje swój wysoki wskaźnik. Zgodnie z danymi Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w 2023 roku było to dokładnie 1 831 940,35 ha. Hoduje się ją zarówno w celach konsumpcyjnych, jak i paszowych. Z tego artykułu dowiesz się, czym charakteryzuje się wysiew kukurydzy oraz co warto wiedzieć przed rozpoczęciem jej uprawy.
Kukurydza to popularna roślina uprawowa w Polsce
Od lat kukurydza klasyfikowana jest w czołówce najważniejszych roślin uprawnych na świecie. Wymieniana jest jednym tchem obok ryżu i pszenicy. Nic więc dziwnego, że także w Polsce cieszy się sporą popularnością. Wpływ na to mają m.in.:
- niskie wymagania stanowiskowe,
- wysoka wydajność plantacji,
- opłacalność ekonomiczna.
W pierwszej połowie XXI wieku uprawa kukurydzy w Polsce prowadzona jest zarówno na suche ziarno, jak i kiszonkę przeznaczoną na cele paszowe.
Przygotowanie stanowiska do uprawy kukurydzy
Jak wygląda uprawa kukurydzy krok po kroku? Pierwszym zadaniem rolnika jest wybór odpowiedniego stanowiska pod siew. Kukurydza daje dobre plony nawet w przypadku gleb o klasie V oraz lekko kwaśnych, zatem jej przewaga nad innymi zbożami wzrasta wraz ze spadkiem jakości stanowiska. Co ciekawe, na słabym stanowisku wydajność plonów może być nawet dwukrotnie wyższa w porównaniu z pszenicą. Przy uprawie należy pamiętać o tym, że omawiana roślina produkuje dużą ilość suchej masy. W związku z tym wymaga stałego dostępu do dużej ilości wody.
Dobrym przedplonem dla kukurydzy są m.in. rośliny okopowe na oborniku, rośliny motylkowo drobnonasienne, strączkowe czy też strączkowo-zbożowe. Uprawa tego typu może być wykorzystywana jako przerywnik w hodowli zbóż. W ten sposób dba się o właściwy płodozmian i odpowiedni bilans glebowy. W przeciwieństwie do odmian na kiszonkę, uprawa kukurydzy na ziarno może być prowadzona na tym samym polu przez kilka lat z rzędu.
Przygotowanie podłoża pod hodowlę tej rośliny rozpoczyna się z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem. W roku poprzedzającym należy pokryć stanowisko obornikiem lub resztkami pożniwnymi. Następnym krokiem jest orka zimowa. Na wiosnę rezygnuje się z powtórzenia tego zabiegu, aby przesadnie nie wysuszyć gleby przed siewem. W zależności od rodzaju ziemi, wiosną prace agrotechniczne polegają przede wszystkim na bronowaniu gleb lekkich lub włókowaniu ciężkich.
Jak nawozić kukurydzę?
Kukurydza nie jest gatunkiem wymagającym. Oznacza to, że w wielu przypadkach nie ma potrzeby intensywnego nawożenia gleby. Zależy to jednak od tego, jakie składniki odżywcze zawiera i jakiego typu prace agrotechniczne wykonano w ramach przygotowania stanowiska. Do nawożenia można wykorzystać m.in.:
- obornik,
- gnojowicę,
- słomę kukurydzianą stanowiąca resztkę po zeszłorocznym zbiorze.
Zakres wykonywanego nawożenia należy dopasować bezpośrednio do zasobności gleb. W tym obszarze stosuje się rozmaite mikroskładniki, w tym:
- wapno,
- wapno węglanowo-magnezowe,
- fosfor,
- potas,
- mocznik,
- azot.
Jakość stanowiska, a w związku z tym potrzeba wykonywania dodatkowych zabiegów uzupełniających wybrane składniki przekładają się na koszt uprawy kukurydzy na kiszonkę lub ziarno, a także na jej opłacalność.
Czym charakteryzuje się siew kukurydzy?
Poszczególne rejony uprawy kukurydzy w Polsce charakteryzują się innym terminem siewu. Zależy to m.in. od temperatury gleby w wierzchniej warstwie. Zgodnie z przyjętym standardem, powinna ona wynosić około 6-8°C. Wówczas siew ziaren jest najskuteczniejszy, co przekłada się na wydajność produkcji rolniczej. W południowo-zachodniej Polsce kukurydzę wysiewa się pod koniec kwietnia, a w pozostałych rejonach kraju na początku maja.
Przyjmuje się, że przy hodowli kukurydzy na kiszonkę optymalna gęstość roślin wynosi około 100 tysięcy, a na ziarno około 80 tysięcy na ha. Mniejsze lub większe zagęszczenie przełoży się na spadek wydajności i opłacalności prowadzonej produkcji.
Środki ochronne stosowane przy hodowli kukurydzy
Kukurydza, jak inne rośliny uprawne, narażona jest na działanie czynników chorobotwórczych. Wpływają one na pogorszenie wyników produkcyjnych. W związku z tym przy uprawie tej rośliny stosuje się środki ochronne. W poniższej tabeli przedstawiono najczęściej występujące chwasty oraz szkodniki w uprawie kukurydzy.
| Chwasty występujące w uprawie kukurydzy | Szkodniki występujące w uprawie kukurydzy |
|
|
Skutecznym rozwiązaniem na walkę z chwastami są herbicydy. Z kolei do ochrony roślin przed wymienionymi szkodnikami stosuje się opryski insektycydami. Rolnik zobowiązany jest zwłaszcza do zwalczania stonki kukurydzianej korzeniowej, która napłynęła do nas z zachodu i zgodnie z przepisami Komisji Europejskiej klasyfikowana jest jako szkodnik kwarantannowy.
Zbiór kukurydzy ze względu na jej przeznaczenie
Technologia uprawy kukurydzy dobierana jest do jej odmiany, przeznaczenia i stanowiska. Rodzaj zagospodarowania plonów przekłada się także na termin zbiorów. W przypadku roślin przeznaczonych na kiszonkę, zbiera się je w momencie, gdy ziarno znajduje się w fazie dojrzałości woskowej, a wegetatywne części są w dobrej kondycji i nie podsychają.
Zbiory kukurydzy na ziarno przeprowadza się po osiągnięciu dojrzałości omłotowej. W przypadku zbiorów przy wilgotności ziarna powyżej 15%, dosusza się je, aby wilgotność nie przekraczała tej wartości. W ten sposób optymalizowana jest wydajność hodowli oraz generowane zyski z produkcji rolniczej. Ziarno przeznaczone do przetwórstwa gorzelniczego lub do produkcji paszy we własnym zakresie może być poddawane konserwacji na mokro i nie trzeba go suszyć.
Zobacz powiązane produkty:
Więcej produktów znajdziesz w kategorii: Kukurydza
Bibliografia:
- Rutkowski J., Technologia uprawy kukurydzy – od siewu do zbioru, WMODR w Olsztynie, 2018.
- Borowiecki J., Lipski S., Machul M., Brzoska F., Uprawa kukurydzy pastewnej, Instrukcja Upowszechnieniowa, Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa w Puławach, 1995.
- Skrzypczak G., Pudelko J., Blecharczyk A., Ocena skuteczności działania herbicydów i adiuwantów w uprawie kukurydzy, Progress in Plant Protection, 1998.
- Waligóra H., Uprawa kukurydzy cukrowej, Hasło Ogrodnicze, 2001.