Integrowana produkcja roślin (IP) to nowoczesne podejście rolnicze, które nie tylko zapewnia lepszą jakość plonów, ale także dba o środowisko i zdrowie konsumentów. W IP rolnicy wykorzystują innowacyjne metody uprawy, zrównoważoną ochronę roślin i precyzyjne nawożenie. Wyjaśniamy, jakie są założenia integrowanej produkcji roślin i jak wdrożyć ten system do własnego gospodarstwa.
Czym charakteryzuje się integrowana produkcja roślin?
Integrowana produkcja roślin to system jakości żywności, który spełnia założenia dbania o środowisko. Za sprawą IP rolnicy dostarczają zdrowsze warzywa, owoce i płody rolne o niższej zawartości metali ciężkich, azotanów, azotynów i pestycydów. Muszą one być uprawiane zgodnie z wytycznymi dla każdego gatunku, które obejmują pielęgnację, ochronę i dopuszczone do stosowania substancje. Głównym celem integrowanej produkcji roślin jest dbanie o zdrowie ludzi i zwierząt oraz o dobro planety.
Artykuły spożywcze, pochodzące z integrowanej produkcji roślin są oznaczone certyfikatem i znakiem IP. System integrowanej produkcji pozwala na wytwarzanie zdrowych i wartościowych plonów, które są bezpieczniejsze dla konsumentów. Mają lepsze właściwości odżywcze, biologiczne, a nawet estetyczne. Wszystkie produkty IP są kontrolowane pod względem zawartości nawozów i substancji chemicznych.
Czy integrowana produkcja roślin to korzystne rozwiązanie?
Artykuły spożywcze, które powstają zgodnie z zasadami IP, są znacznie bardziej wartościowe dla konsumentów. Korzyści zyskują również właściciele gospodarstw rolnych. Produkcja roślinna zgodna z IP umożliwia rolnikom uzyskanie dodatkowych płatności w ramach ekoschematu zgodnych z ustawą o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.
Co więcej, stosowanie zasad IP pozwala spełnić normy i wymogi konieczne do uzyskania płatności bezpośrednich. Z tego względu coraz więcej rolników decyduje się na dobrowolny system, jakim jest właśnie integrowana produkcja roślin.
Warto jednak wiedzieć, że IP nakłada obowiązek przestrzegania listy środków ochrony roślin dopuszczonych w integrowanej produkcji. Szczegółowe wytyczne dotyczące tych substancji są publikowane w Zaleceniach Ochrony Roślin.
Jak przebiega integrowana produkcja roślin?
IP ma konkretne założenia, dzięki którym produkcja zdrowej żywności jest prostsza. Nie wyklucza stosowania chemicznych metod uprawy, ale zaleca, aby stosować jak najwięcej naturalnych środków lub tych o niskim potencjale szkodliwości. Integrowana produkcja roślin chroni bioróżnorodność, zapobiega degradacji środowiska i ludzkiego zdrowia.
W integrowanej produkcji roślin zaleca się m.in.:
- stosowanie zrównoważonych metod walki ze szkodnikami i roślinnymi chorobami (środki chwastobójcze i owadobójcze z mniejszą zawartością chemicznych substancji),
- wykorzystywanie naturalnych metod upraw,
- wdrażanie płodozmianu,
- stosowanie zdrowego i bezpiecznego materiału siewnego,
- wybór odmian odpornych na choroby,
- zrównoważone nawożenie, nawadnianie i wapnowanie,
- zapobieganie rozprzestrzenianiu się chorób w uprawach,
- dokumentowanie zabiegów upraw i stosowanych środków w notatniku integrowanej produkcji roślin,
- systematyczne czyszczenie i konserwacja sprzętów wykorzystywanych do pracy z uprawami.
Rolnik musi dokładnie dokumentować proces produkcji w Notatniku Integrowanej Produkcji, który jest sprawdzany pod względem zgodności z wytycznymi IP. Coroczne kontrole gospodarstw weryfikują, czy rolnik rzeczywiście stosuje się do założeń IP i zapewniają bezpieczeństwo żywności.
Fot. Jednym z elementów integrowanej produkcji roślin jest zrównoważone nawadnianie.
Jak przejść szkolenie w zakresie integrowanej produkcji roślin i otrzymać certyfikat?
Jeśli rolnik chce wdrożyć do swojego gospodarstwa produkcję zgodną z integrowaną produkcją roślin, musi:
- prowadzić uprawy zgodnie z wytycznymi systemu IP,
- otrzymać certyfikat, potwierdzający ukończenie szkolenia na temat integrowanej produkcji roślin, który wydaje Instytucja Certyfikująca.
Rolnicy są zobowiązani do corocznego zgłaszania zamiaru stosowania integrowanej produkcji roślin z wyprzedzeniem do 30 dni przed siewem lub sadzeniem roślin, lub do 1 marca każdego roku w przypadku upraw wieloletnich.
Kluczowe pytanie brzmi, jak uzyskać certyfikat IP? Należy:
- przejść i ukończyć szkolenie z zakresu integrowanej produkcji roślin (w Polsce do wyboru jest wiele szkolących placówek i jednostek certyfikujących),
- otrzymać zaświadczenia o ukończeniu szkolenia,
- stosować uprawy według wytycznych IP np. nie przekraczać określonych norm szkodliwych środków w badanych próbkach.
Zanim rolnik otrzyma certyfikat z integrowanej produkcji roślin, musi dostarczyć oświadczenie o prowadzeniu upraw zgodnie z wymaganiami. Do tego należy dołączyć szczegółowe informacje o gatunkach i odmianach uprawianych roślin oraz obszarach ich uprawy.
Jaki jest wykaz środków ochrony roślin w integrowanej produkcji?
Lista środków ochrony roślin dostępnych do stosowania w integrowanej produkcji znajduje się na Platformie Sygnalizacji Agrofagów. Wymienione są tam jedynie produkty, które uzyskały rejestrację w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Regularnie aktualizowane są również wykazy zalecanych herbicydów, fungicydów oraz insektycydów.
A jakie rośliny w integrowanej produkcji są dopuszczone do uprawy? Między innymi pszenica, kukurydza, rzepak i ziemniaki. IP dotyczy też warzyw i owoców, takich jak jabłka, gruszki, pomidory, brokuły i cebula. Kluczowe informacje na temat integrowanej produkcji znajdziesz na rządowej stronie GOV.
Bibliografia:
- dr J. Horoszkiewicz-Janka, prof. dr. hab. M. Mrówczyński, INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY Program Wieloletni 2016–2020, Metodyka integrowanej ochrony i produkcji dla doradców, Poznań 2016 r.
- Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, Integrowana produkcja roślin, Brwinów listopad 2022 r.
- https://www.gov.pl/web/rolnictwo/integrowana-produkcja-roslin [dostęp: 04.07.2024].
- https://www.gov.pl/web/rolnictwo/dokumentowanie-dzialan-w-integrowanej-produkcji-roslin [dostęp: 04.07.2024].