Wśród naturalnych zagrożeń upraw rolniczych znajdują się chwasty. Jeżeli tylko się pojawią, to zadaniem rolnika jest ich szybkie zwalczanie, aby zredukować straty produkcyjne. W przeciwnym razie dojdzie do wyraźnego osłabienia plonów. Jakie są chwasty jednoliścienne oraz jakie środki cechują się dużą skutecznością w ich zwalczaniu?
Co to są chwasty jednoliścienne?
Jak sama nazwa wskazuje, chwasty te należą do roślin, które w fazie kiełkowania wytwarzają tylko jeden liścień (liść zarodkowy). To ich cecha charakterystyczna. Kolejną jest to, że z powodzeniem mogą występować zarówno wiosną, jak i jesienią. Tym samym stanowią realne zagrożenie dla uprawy przez cały rok. Przykłady chwastów jednoliściennych to m.in. miotła zbożowa, perz właściwy czy wyczyniec polny.
Dlaczego chwasty jednoliścienne to spore zagrożenie?
Jest kilka powodów, dla których nie wolno bagatelizować zjawiska występowania chwastów jednoliściennych w uprawie. Przede wszystkim doskonale radzą sobie one w trudnych warunkach, przez co wzrastają lepiej od zbóż, dla których stają się bezpośrednim konkurentem. W praktyce oznacza to, że chwasty skuteczniej pobierają składniki odżywcze z gleby i lepiej znoszą nadmierne nasłonecznienie, obfite opady deszczu czy też niedobory wody. W konsekwencji wzrastają szybciej i mogą skutecznie zagłuszyć uprawę, a nawet doprowadzić do jej zniszczenia.
Ponadto rośliny te mogą odpowiadać za przenoszenie patogenów i szkodników na sąsiadujące zboża. Powoduje to duże straty finansowe dla rolników. Właśnie dlatego warto umieć rozpoznać chwasty jednoliścienne w zbożach oraz wiedzieć, jak je zwalczać.
Charakterystyka wybranych chwastów jednoliściennych
Poszczególne gatunki chwastów różnią się m.in. preferencjami glebowymi czy też typem zbóż, w których spotyka się je najczęściej. Poniżej podano nazwy chwastów jednoliściennych powszechnie występujących w uprawach w Polsce oraz w kilku zdaniach je opisano. Ułatwi to prawidłowe rozpoznanie rośliny oraz wdrożenie odpowiednich środków zaradczych. Wbrew pozorom lista chwastów jednościennych zagrażających zbożom jest obszerna, jednak w głównej mierze warto skupić się na wybranych z nich.
Miotła zbożowa
Jednym z powszechnie występujących chwastów jest miotła zbożowa. Uznawana jest za największe zagrożenie dla zbóż ozimych. To roślina jednoroczna. Doskonale radzi sobie w trudnych warunkach, w tym przy niskich temperaturach. Jej kiełkowanie przypada na wiosnę i jesień, dlatego w jej przypadku oprysk na chwasty jednoliścienne i dwuliścienne warto wykonywać dwukrotnie. Przy osiągnięciu progu szkodliwości na poziomie 10-20 roślin na m² miotła zbożowa może powodować straty plonów w wysokości 5% i więcej.
Fot. Miotła zbożowa stanowi jedno z największych zagrożeń w uprawie zbóż ozimych.
Perz właściwy
Kolejnym zagrożeniem dla uprawy zbóż jest perz właściwy. Ta wieloletnia roślina rozmnaża się bardzo szybko i jest trudna do całkowitego usunięcia. Dodatkowym jej atutem jest to, że dobrze radzi sobie też na słabych stanowiskach. Niestety skutecznie zabiera zbożom światło i wodę. Ze względu na specyfikę perzu, w tym wypadku rekomenduje się zwalczanie chwastów jednoliściennych z wykorzystaniem wzajemnie uzupełniających się substancji czynnych.
Owies głuchy
Ten chwast stanowi zagrożenie przede wszystkim dla zbóż jarych. To roślina jednoroczna, która nie ma zdolności do zimowania. Najlepiej czuje się na glebach wilgotnych i bogatych w azot i wapń. Jednocześnie jest bardzo ekspansywna i agresywna, przez co w kolejnym roku może rozprzestrzenić się na całą plantację.
Wyczyniec polny
Wyczyniec polny to gatunek inwazyjny, który pierwotnie nie występował na polskich terenach. Największy wzrost tej rośliny obserwuje się wczesną jesienią na glebach ciężkich, gliniastych i wilgotnych. Poziom zagrożenia w przypadku wyczyńca jest relatywnie duży, ponieważ wzrasta ona szybciej od zbóż, a następnie zagłusza ich uprawę. Przy zwalczaniu wyczyńca stosuje się mieszaniny środków chwastobójczych.
Fot. Wyczyniec polny rośnie szybciej niż zboża, a w konsekwencji zagłusza ich uprawę.
Chwastnica jednostronna
Chwastnica powszechnie występuje w uprawach w Polsce. Charakteryzuje się ciemnozielonymi i szerokimi na dwa centymetry liśćmi. Ten chwast może mieć nawet metr wysokości, przez co stanowi poważną konkurencję dla zbóż, w tym kukurydzy. Nawet kilka sztuk chwastnicy na m² uprawy może zredukować plony o 5% i więcej.
Samosiewy zbóż
Na plantacjach zagrożenie stanowią również samosiewy zbóż. Na skutek osypywania ziarniaków w trakcie żniw przedostają się one do gruntu, a następnie wzrastają. Choć są to pojedyncze zboża, to jednak traktowane są jako chwasty stanowiące zagrożenie dla docelowej uprawy. Ze względu na to, że występują najczęściej na plantacjach rzepaku, rekomenduje się stosowanie herbicydów na chwasty.
Zabiegi na chwasty jednoliścienne – jakie środki się stosuje?
Co na chwasty jednoliścienne będzie dobrym wyborem? Tak naprawdę wybór zależy od kilku czynników. Pod uwagę należy wziąć m.in. gatunek chwasta, rodzaj uprawy, typ gleby oraz fazę wzrostu roślin. Dobrze dobrany środek na chwasty jednoliścienne pomoże w uporaniu się z problemem. Standardem jest stosowanie mieszanin kilku substancji aktywnych. Popularne herbicydy na chwasty jednoliścienne to m.in.:
- flufenacet,
- chlorotoluron,
- prosulfokarb.
Preparaty rekomendowane z oferty Scandagra
W ofercie SCANDAGRA jest szeroki wybór środków chwastobójczych. Z powodzeniem zwalczą chwasty jednoliścienne w pszenicy i innych zbożach. Dobrą skutecznością charakteryzują się m.in.: Elipris, Expert Met 56 WG, Shelter 500 SC. Herbicydy należy stosować zgodnie ze wskazaniami producenta.
Bibliografia:
- Narewska N., Chwasty naszych pół, Minikowo 2018.
- Paczyńska D., Chwasty inwazyjne w uprawach, Małopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Karniowicach, Karniowice 2016.
- Pawińska M., Praktyczne aspekty stosowania herbicydów w uprawie ziemniaka, IHAR Oddział Bonin