Klimat w Polsce charakteryzuje się w okresie jesienno-zimowym niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, w tym niskimi temperaturami i opadami. Wpływa to na możliwości związane z wysiewem wybranych gatunków zbóż. Bez względu na pogodę można natomiast siać pszenicę przewódkową. Czym charakteryzuje się to zboże i co warto o nim wiedzieć?
Co to jest pszenica przewódkowa?
Na początku odpowiedzmy sobie, czym właściwie jest pszenica przewódkowa. To specyficzna odmiana zboża, którą z powodzeniem można wysiewać: jesienią, zimą i wiosną. Jak to możliwe? Przede wszystkim tzw. przewódki to gatunki z genem zimotrwałości. Oznacza to, że są one zdecydowanie bardziej odporne na znoszenie niskich (w tym ujemnych) temperatur i trudnych warunków atmosferycznych. Ich stosowanie pozwala na wydłużenie okresu wegetacyjnego w polskich gospodarstwach rolnych.
Pszenica jara przewódkowa to gatunek, który nie potrzebuje okresu jarowizacji. W praktyce oznacza to, że z powodzeniem można wysiewać ją jesienią lub zimą. Co jeszcze jest jej atutem? To, że dobrze sprawdza się w sytuacjach, gdy nie wykonano orki przedsiewnej lub na polu uprawiało się późne przedplony (np. kukurydzę, buraki lub ziemniaki). W takich warunkach nieskuteczne jest sianie standardowych odmian zbóż, dlatego wybiera się odmiany przewódkowe.
Podstawowe odmiany
Na rynku dostępne są różne odmiany pszenicy przewódkowej. Różnią się m.in. właściwościami w zakresie zimotrwałości czy też tolerancji na długość dnia. Warto zapoznać się z tymi szczegółami, a następnie wybrać materiał siewny idealnie dopasowany do swoich potrzeb oraz parametrów stanowiska.
Kiedy siać pszenicę przewódkową?
W Polsce po odmiany przewódkowe sięga się wtedy, gdy siew zbóż ozimych jest niemożliwy w optymalnym terminie. Opóźniony siew przekłada się na pogorszenie jakości i ilości plonów. Aby tego uniknąć, warto postawić na sprawdzone alternatywy. Termin siewu pszenicy przewódkowej jest bardziej elastyczny. Z powodzeniem można sięgać po nią nawet zimą. Jednocześnie należy uważać na to, aby nie nastąpiło to zbyt szybko. Wszystko po to, aby uniknąć nadmiernego wzrostu roślin przed nadejściem zimy, co mogłoby negatywnie wpłynąć na plony. Zaleca się, aby rośliny zimowały w fazie szpilkowania (BBCH 10). Wówczas występuje najmniejsze ryzyko strat.
Przykładowo odmiana jara powinna być wysiewana w listopadzie lub w pierwszej dekadzie grudnia. Norma wysiewu pszenicy przewódkowej różni się w zależności od odmiany. Standardowo jest od 350-400 nasion na m2 do 450-500 kiełkujących nasion na m2 przy późnym siewie jesiennym.
Jak przygotować stanowisko pod wysiew?
W celu zwiększenia efektywności uprawy pszenicy przewódkowej warto dokładnie przygotować stanowisko pod wysiew. Rekomenduje się dokładne wymieszanie resztek pożniwnych. Dobrze, żeby były rozdrobnione. Szczególną uwagę należy zwrócić w przypadku przedplonu w postaci kukurydzy na ziarno. Podczas zabiegów agrarnych należy zachować ostrożność, aby nie doszło do powstania zastoisk wodnych. Te negatywnie wpływają na potencjał wzrostu zbóż. Najlepsze efekty uzyskuje się przy wysiewie pszenicy przewódkowej na niezbyt wilgotnym i ciepłym podłożu.
Jakie korzyści wiążą się ze stosowaniem zbóż przewódkowych?
Za wybraniem odmian pszenicy przewódki przemawia kilka podstawowych argumentów. Przede wszystkim przy siewie późnojesiennym daje ona nawet o 25-30% lepsze plony, niż zboża jare siane w ich docelowym terminie. Ponadto odmiana przewódkowa jest bardziej odporna na występujące w Polsce trudne warunki atmosferyczne. Dotyczy to nie tylko niskich temperatur, ale również okresów niedoboru wody. Dzięki temu jest bardziej wytrzymała i mniej podatna na spadki plonowania. Właściwości związane z szybkim rozkrzewianiem się i tworzeniem równych łanów zboża wpływają na poprawę efektywności uprawy. Oczywiście ma to przełożenie na finanse rolnika. Standardowo na jednym metrze kwadratowym obserwuje się większą liczbę kłosów. Jest to związane z tym, że odmiany przewódkowe mają nieco więcej czasu na krzewienie się.
Nawożenie pszenicy przewódkowej
Specyfika uprawy przewódek nie różni się bardzo od tego, jakie zabiegi wykonuje się w przypadku pszenicy ozimej. Nawożenie powinno być dostosowane do warunków glebowych oraz realnych potrzeb roślin i fazy ich rozwoju. Dobrym wyborem jest m.in. nawożenie azotem. Wykonuje się je po to, aby zapewnić roślinom odpowiednie ilości azotu na każdym etapie ich rozwoju. Wpływa to na poprawę wielkości i jakości plonów. Im więcej dobrych ziaren, tym większe dochody z gospodarstwa rolnego. Właśnie dlatego należy zwracać baczną uwagę na to, aby uprawa była prowadzona zgodnie z rekomendacjami ekspertów i warunkami panującymi na polu.
Wysokiej jakości materiał siewny jest dostępny w ofercie firmy Scandagra. Dzięki temu można dobrze zaplanować wysiew zbóż w gospodarstwie i zapewnić optymalne plony. W ofercie są również nawozy i środki ochrony roślin, które są niezbędne w uprawie pszenicy przewódkowej i innych zbóż.
Bibliografia:
- Harasim A., Sułek A., Plonowanie i efekty ekonomiczne produkcji pszenicy ozimej i jarej w stanowisku po buraku cukrowym, Agronomy Science, 2/2022 (t. 77), s. 91-103.
- Sułek A., Nieróbca A., Cacak-Pietrzak G., Wpływ jesiennego terminu siewu na plon i jakość ziarna pszenicy jarej. Polish Journal of Agronomy. 2022, 29, s. 43-50.
- Szczepaniak W., Musolf R., Optymalna ilość i termin siewu pszenicy ozimej. Poradnik Gospodarski. 2001, 10, s. 27.