Nawożenie ma duże znaczenie dla efektywności prowadzonej produkcji rolnej. Powinno być odpowiednio zbilansowane i dostosowane do potrzeb danej uprawy, typu gleby oraz fazy wzrostu rośliny. Dzięki temu poprawia się ilość i jakość plonów. W osiągnięciu tego celu pomaga plan. Jak przygotować plan nawozowy?
Czym jest plan nawozowy?
W dużym skrócie plan nawozowy to ustandaryzowane ułożenie harmonogramu nawożenia roślin w uprawie, który obejmuje m.in. rodzaj podawanych składników, ich ilość oraz termin ich aplikacji. Pozwala to na zoptymalizowanie kosztów związanych z prowadzeniem uprawy przy jednoczesnym zwiększeniu plonowania. Ponadto rolnik zmniejsza ryzyko przenawożenia powierzchni uprawnej czy też podawania zbyt małej ilości składników, co może zmniejszyć efektywność wzrostu roślin.
W jakim celu się go stosuje?
Podstawowym celem stworzenia planu nawozowego, a następnie jego skrupulatnego przestrzegania, jest optymalizacja plonów przy jednoczesnym zrównoważonym nawożeniu roślin. Te powinny otrzymywać dokładnie taką ilość składników odżywczych, które są im potrzebne na danym etapie wzrostu. Dzięki temu poprawia się warunki i efektywność uprawy, a także zmniejsza negatywny wpływ rolnictwa na środowisko i zasoby naturalne.
Rozporządzanie Rady Ministrów a obowiązek stosowania planu nawozowego
Plan nawozowy – kogo obowiązuje? Podstawą prawną jest tu Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 lutego 2020 roku. Zgodnie z nim przyjęto w Polsce: „Program działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”. Dokument wskazuje na podmioty i gospodarstwa rolne, które są zobowiązane do przygotowania i przestrzegania planu nawozowego w ramach prowadzonych upraw. Zgodnie z nim obowiązek ten spoczywa na:
- gospodarstwach rolnych o powierzchni użytków rolnych 100 ha i więcej;
- gospodarstwach z obsadą większą niż 60 DJP;
- gospodarstwach z hodowlą lub chowem zwierząt spełniających warunki spisane w Rozporządzeniu;
- gospodarstwach z intensywną uprawą: rzepaku, pszenicy, pszenżyta, kukurydzy itd.;
- kupców nawozów naturalnych od gospodarstw zajmujących się hodowlą lub chowem zwierząt.
Wszelkie wątpliwości w tym zakresie warto weryfikować z zapisami Rozporządzenia lub skonsultować z urzędnikiem lub specjalistą branżowym. Z pewnością pomoże on w odpowiedzi na to, kto wykonuje plan nawozowy oraz co grozi za niespełnienie tego obowiązku.
Ekoschemat. Plan nawozowy musi spełniać określone warunki
Przykładowy plan nawozowy powinien być przygotowywany z troską o najdrobniejsze detale. Przede wszystkim każdy tego typu plan powinien spełniać określone warunki formalno-prawne oraz dokładnie wskazywać na bieżący stan gospodarstwa rolnego. W tym celu należy zebrać kluczowe dokumenty na temat gospodarstwa czy też wykonać badanie gleby do planu nawozowego, które pozwoli na dokładne określenie jej bieżących parametrów.
Kluczowe informacje to m.in.:
- parametry gleby: odczyn pH, kategoria agronomiczna, zasobność w potas, magnez i fosfor;
- wskaźniki ilościowe plonów z ubiegłego sezonu;
- dane dotyczące nawożenia w ubiegłym sezonie;
- wskaźniki ilościowe plonów za obecny rok wraz z podstawowymi informacjami o stosowanych nawozach;
- wykaz działek rolnych w gospodarstwie.
Wzór planu nawozowego można znaleźć w Internecie, w tym na stronach rekomendowanych przez instytucje rządowe. Może to być punkt wyjścia do przygotowywanych przez rolnika obliczeń.
Wykonanie planu nawozowego we własnym zakresie – jak to zrobić?
Zastanawiasz się, jak samemu zrobić plan nawozowy? Wymaga to wiedzy na temat przepisów oraz dokładnego zrozumienia potrzeb roślin.
Plan nawozowy – jak obliczyć? W Internecie dostępne są dedykowane programy komputerowe, które ułatwiają ten proces. Dzięki temu uniknie się ewentualnych błędów. Alternatywą pozostaje skorzystanie z usług doradców agrotechnicznych. Przed nawiązaniem takiej współpracy dowiedz się dokładnie, ile kosztuje plan nawozowy w danej firmie, aby odpowiednio skalkulować swoje koszty.
Weryfikując, jak sporządzić plan nawozowy, należy pamiętać o tym, że dla każdej uprawy robi się osobne obliczenia. Zadanie polega m.in. na wykonaniu bilansu potasu, fosforu i azotu w zmarnowaniu. Kolejnym krokiem jest dokładne obliczenie wymagań pokarmowych danej rośliny, aby uzyskać optymalny plon. W planie nawozowym wskazuje się również na to, z jakich źródeł pochodzą pierwiastki i składniki odżywcze: gleba, nawozy naturalne, nawozy organiczne, nawozy mineralne pod przedplon, resztki pożniwne itd. Uzyskane wyniki pomniejsza się o wartości podawanych substancji w aplikowanych nawozach.
Po przygotowaniu planu obowiązkiem rolnika jest przedstawienie go Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej. Jeżeli ta zaopiniuje go pozytywnie, to należy przekazać plan do Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska oraz wójta lub burmistrza. Brak akceptacji ze strony Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej wymaga ponownego przygotowania planu z naniesionymi poprawkami.
Scandagra to wysokiej jakości nawozy
Przy planowaniu nawożenia upraw, warto zapoznać się z ofertą Scandagry. Znajduje się tam szeroki wybór nawozów, których stosowanie można uwzględnić w planie. Odpowiednie ich wykorzystywanie pomoże w optymalizacji plonów oraz zwiększeniu efektywności prowadzonej uprawny rolnej.
Bibliografia:
- Gajewska A., Plan nawozowy – optymalne wykorzystanie składników, Wieś Mazowiecka. Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie, 02/2019, s. 17
- Nasternak M., Czy warto robić plan nawozowy, Wieś Mazowiecka. Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie, 01/2014, s. 19-22
- https://www.gov.pl/web/rolnictwo/plan-nawozowy–ekoschemat-rolnictwo-weglowe-w-2023-r [19.12.24]
- https://www.gov.pl/web/arimr/opracowanie-i-przestrzeganie-planu-nawozenia–wariant-podstawowy-i-wariant-z-wapnowaniem-23 [19.12.24]