Rośliny uprawne narażone są na działanie groźnych szkodników. Jednym z nich jest chowacz brukwiaczek, który stanowi spore zagrożenie dla plantacji rzepaku i może doprowadzić do znacznego pogorszenia jakości oraz wielkości plonu. Sprawdź, czym charakteryzuje się chowacz brukwiaczek, jak go rozpoznać i zwalczać.
Chowacz brukwiaczek – co to za szkodnik?
Chowacz brukwiaczek (łac. Ceutorhynchus napi) to szkodnik roślin kapustowatych, który powoduje znaczne straty w uprawie rzepaku. To niewielki chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych, a na jego szkodliwe działanie najbardziej narażony jest rzepak ozimy.
Około 7-milimetrowe, żółto-białe larwy zimują w glebie. Dorosłe osobniki są szarawe i mają długość do czterech milimetrów. Owad uaktywnia się wiosną, gdy temperatury przekraczają 5°C. Wówczas samice chrząszcza składają jaja w pędach roślin, a larwy wylęgają się po kilku tygodniach. Młode osobniki widoczne są na uprawach wczesnym latem.
Jakie szkody powoduje chowacz brukwiaczek?
Chowacz brukwiaczek z powodzeniem żeruje na różnych roślinach uprawnych, jednak – jak już wspomniano – najbardziej upodobał sobie gatunki kapustowate oraz plantacje rzepaku ozimego. Zagrożenie stanowią już larwy, które zjadają młode pędy. Wraz ze wzrostem rośliny, początkowo niewielkie uszkodzenia powiększają się, co może powodować deformacje, a nawet łamanie się łodygi.
Szkodliwe działanie chowacza brukwiaczka prowadzi do wylegania rzepaku, a w konsekwencji do ogromnych strat plonowania. Natomiast w przypadku roślin kapustowatych uniemożliwia zawiązanie się główek. Ponadto, naruszone rośliny są też bardziej podatne na działanie innych szkodników oraz chorób. To sprawia, że w uprawach, na których żeruje chowacz brukwiaczek, obserwuje się większą częstotliwość występowania zgnilizny twardzikowej czy też szarej pleśni.
Jak rozpoznać chowacza brukwiaczka?
Podstawą walki z chowaczem brukwiaczkiem jest identyfikacja szkodnika – objawy są widoczne na roślinie gołym okiem. Podstawowe symptomy inwazji to:
- niekształtne zgrubienia i pęknięcia na łodygach;
- skręcanie pędów rzepaku;
- dziury w liściach.
Czasami udaje się zobaczyć niewielkich rozmiarów larwy i chrząszcze na roślinie. Szybkie i prawidłowe zidentyfikowanie problemu pomoże w podjęciu decyzji o metodzie zwalczania szkodnika oraz umożliwi redukcję strat.
Prowadzenie działań profilaktycznych wobec chowacza brukwiaczka
Oczywiście najlepszą metodą walki ze szkodnikami roślin jest umiejętnie prowadzona profilaktyka. Jej celem powinno być zminimalizowanie ryzyka pojawienia się ich w uprawie. Działania zapobiegawcze związane z chowaczem brukwiaczkiem to m.in.:
- przekopywanie pożniwnych resztek po przeprowadzonych zbiorach;
- regularne stosowanie płodozmianu;
- zwalczanie chwastów (zarówno w polu uprawnym, jak i w miedzach);
- stosowanie izolacji przestrzennej pomiędzy uprawami rzepaku i pozostałymi uprawami roślin kapustnych.
Jak zwalczać chowacza brukwiaczka?
Niestety nawet starannie prowadzona profilaktyka nie zawsze uchroni twoją uprawę przed atakiem. Co zrobić w takiej sytuacji? Próg szkodliwości chowacza brukwiaczka to ok. 10 osobników odłowionych z naczyń żółtych w ciągu trzech dni oraz kilka dorosłych osobników odłowionych za pomocą czerpaka z 25. roślin. Jeżeli taka sytuacja ma miejsce, to niezbędne jest zastosowanie dedykowanych preparatów. Zwalczanie chowacza brukwiaczka polega na stosowaniu insektycydów, w tym:
- tiachloprydów;
- indoksakarbów;
- acetamiprydów.
Kiedy stosować oprysk na chowacza brukwiaczka? Zabiegi owadobójcze warto przeprowadzać jeszcze przed złożeniem przez samice jaj. Oznacza to, że opryski możesz stosować od początku fazy wydłużania się pędu do momentu, aż pąki kwiatowe rośliny są już zamykane w liściach. Wtedy gwarantują one najwyższą skuteczność.
Monitoring prowadzonej uprawy ma bardzo duże znaczenie dla jej bezpieczeństwa i opłacalności produkcji. Jakiekolwiek niepokojące symptomy powinny być weryfikowane, a szkodniki na bieżąco zwalczane. W przypadku chowacza brukwiaczka warto stosować odpowiednią profilaktykę. Jeżeli ona zawiedzie, to niezbędne będzie wykorzystanie dedykowanych środków ochrony roślin (insektycydów).
Bibliografia:
- Kalinowski M., Chowacz brukwiaczek, Tygodnik Poradnik Rolniczy 2015, 08, 822.
- Kalinowski M., Groźne szkodniki – chowacz brukwiaczek, Tygodnik Poradnik Rolniczy 2020, 08, 822, s. 34-35.
- Mrowczynski M., Widerski K., Zwalczanie chowacza brukwiaczka w rzepaku ozimym, Poradnik Gospodarski 1992, 02, s. 14.