Mała larwa, wielkości zaledwie 5 mm, może zniszczyć uprawy rzepaku, zanim jeszcze wzrosną. Chowacz podobnik atakuje łuszczyny, co prowadzi do gnicia nasion, ale nie tylko. Dlatego warto szybko zareagować, żeby zapobiec dalszym szkodom. Jak rozpoznać chowacza podobnika i skutecznie wyeliminować z własnych upraw?
Systematyka chowacza podobnika – charakterystyczny ryjek
Chowacz podobnik (Ceutorhynchus assimilis) to mały, ale groźny szkodnik. Ma długość zaledwie około 3 mm, ale mimo niewielkich rozmiarów, potrafi wyrządzić poważne szkody. Szkodnik ten należy do rodziny ryjkowcowatych. Ma charakterystyczną, wydłużoną głowę przypominającą – stąd wzięła się jego nazwa. Ciało jest czarne, pokryte łuskami, co sprawia, że z daleka wydaje się nieco szare, jednak z bliska widać szczegóły.
Cykl życiowy chowacza podobnika. Larwa prawdziwym winowajcą
Chowacz podobnik zimuje w glebie. Ukrywa się pod ściółką, gdzie znajduje odpowiednie warunki do przetrwania zimy. Wraz z nadejściem wiosny, gdy temperatura powietrza osiągnie około 10-15°C, dorosłe chrząszcze przelatują na pola rzepaku. Tam składają jaja do wnętrza młodych łuszczyn.
Larwa chowacza podobnika jest biała. Ma około 5 mm długości i jest lekko wygięta w łuk. Właśnie ten etap rozwoju szkodnika jest najbardziej niebezpieczny dla upraw, ponieważ larwa intensywnie żeruje na nasionach w łuszczynach.
W momencie, gdy larwa dorasta, opuszcza zniszczoną łuszczynę i przekształca się w poczwarkę w glebie. W ciągu lata pojawiają się nowe osobniki dorosłe, które ponownie rozpoczynają cykl życiowy. Zdarza się, że dorosłe osobniki mogą również powodować pewne straty, ale to larwy są głównymi sprawcami uszkodzeń.
Chowacz podobnik. Szkodnik, który prowadzi do gnicia
Jak wspomnieliśmy, głównymi winowajcami są larwy. Na uszkodzonych łuszczynach można dostrzec charakterystyczne otwory, przez które wnikają. Wewnątrz łuszczyny często są zniszczone nasiona. W wyniku takich uszkodzeń dochodzi do przedwczesnego żółknięcia i deformacji łuszczyn. Czasami te miejsca atakują choroby grzybowe, w tym szara pleśń. Zdarza się, że zniszczenia potęguje pryszczarek kapustnik. Nasiona gniją (dostaje się do nich nadmiar wody), co przyczynia się do spadku jakości upraw.
Progi szkodliwości chowacza podobnika – jak monitorować sytuację?
Lustracja plantacji to jeden z najważniejszych kroków, żeby zapobiegać atakom chowacza. Jaki jest próg szkodliwości? Jeśli rolnik zauważy na 25 roślinach około 4 chrząszcze lub gdy w ciągu 6 dni w żółtym naczyniu odłowi przynajmniej 100 osobników, wówczas pora działać.
Skuteczne metody zwalczania chowacza podobnika, czyli insektycydy
Warto sięgnąć po skuteczne preparaty chemiczne, które szybko eliminują chowacza podobnika w rzepaku. Jednymi z najskuteczniejszych są insektycydy – często działają jednocześnie na inne szkodniki, w tym na pryszczarka kapustnika. Na jakie substancje czynne warto zwrócić uwagę? Na przykład na acetamipryd – związek z grupy neonikotynoidów działający kontaktowo i żołądkowo.
Alternatywne metody ochrony roślin
Stosowanie chemicznych środków ochrony roślin jest jednym z najskuteczniejszych sposobów. Jednak profilaktyka również ma znaczenie.
- Płodozmian – czyli regularna zmiana upraw na konkretnym terenie, ogranicza liczebność szkodnika. Można wprowadzić do płodozmianu rośliny, których nie lubi chowacz podobnik, czyli len i grykę.
- Spulchnianie gleby – przekopywanie ziemi, szczególnie w okresie jesiennym i wczesną wiosną.
- Wspieranie naturalnych drapieżników chowacza podobnika – jeże i ptaki. Jest to dobre rozwiązanie zwłaszcza w ogrodach, na mniejszych terenach. Niektórzy ogrodnicy decydują się na montaż karmników, co przyciąga ptaki, które w naturalny sposób zwalczają szkodnika.
W ofercie Scandagry znajdują się skuteczne insektycydy przeznaczone do walki z chowaczem podobnikiem i pozostałymi szkodnikami, takimi jak pryszczarek kapustnik.
BIBLIOGRAFIA:
- https://www.wrp.pl/problem-ze-zwalczaniem-szkodnikow-na-co-sa-odporne-stonka-ziemniaczana-slodyszek-rzepakowy-chowacz-podobnik-mszyce/ [dostęp: 03.02.2025]
- Mrówczyński M., Uszkadzanie odmian i rodów rzepaku ozimego przez szkodniki., Rośliny Oleiste, XVIII, 1997.
- https://www.agrofakt.pl/uwaga-na-wiosenne-szkodniki-w-rzepaku-ozimym/ [dostęp: 03.02.2025 rok]