Na świecie żeruje ponad 3 tysiące gatunków mszyc. Szkodniki te żyją w koloniach, co stanowi jeszcze większe zagrożenie. Jedna mszyca jest w stanie spożyć pokarmu, który waży aż 1/3 masy jej ciała. Dlatego warto rozpocząć walkę z owadami, zanim spowodują zbyt duże straty. Jak pozbyć się mszyc skutecznie i bezpiecznie dla roślin?
Jak wygląda mszyca?
Mszyca zbożowa nie jest odrębnym gatunkiem, lecz grupą różnych odmian tego owada. Najpowszechniej występują mszyce czeremchowo-zbożowe, zbożowe i różano-trawowe. Chociaż różnią się kolorami, mają podobny wygląd – są małe (do 3,3 mm) oraz charakteryzują je długie i cienkie odnóża. Z miękkiego ciała wyrastają skrzydła pokryte błoną. Zazwyczaj mszyce cechuje zielony, ciemnoszary i biały odcień.
Atak mszyc, gdy robi się ciepło i sucho
Owady najczęściej da się zauważyć gołym okiem, zwłaszcza na młodych pędach, gdzie tworzą liczne skupiska. Zostawiają po sobie zniekształcone pędy i liście – podatne na żółknięcie, skręcanie i zawijanie. Z czasem liście więdną. Niestety, mszyce szybko przenoszą się na pobliskie zboża, kiedy przestaną żywić się praktycznie uschniętymi roślinami.
Mszyce stanową ogromne zagrożenie dla upraw z uwagi na kolonialny styl bytowania oraz szybkie rozmnażanie. Dorosłe osobniki składają jaja, które zimują w roślinach, dlatego młode pojawiają się już na początku wiosny. Najwięcej mszyc atakuje w maju, zwłaszcza gdy jest ciepło i sucho. Z czasem przenoszą się na okoliczne rośliny.
Mszyca zbożowa – źródło chorób grzybowych i wirusów
Mszyca zbożowa to na pozór niewielki, ale naprawdę groźny szkodnik. Wysysa soki roślinne, w efekcie czego powstają plamy na zbożach, które cały czas się powiększają. W ten sposób dochodzi do deformacji roślin oraz zaburzenia fotosyntezy, co prowadzi do osłabienia roślin.
Szkody, które wyrządzają mszyce, wpływają nie tylko na ilość, ale i jakość zbiorów. Co więcej, przenoszą one niebezpieczne wirusy, a poprzez uszkodzenia roślina staje się podatna na choroby grzybowe.
Czym zwalczyć mszyce? Najważniejsza jest profilaktyka
Warto wprowadzić kilka działań profilaktycznych:
- Zaprawianie nasion – dobrze zabezpieczone nasiona są mniej podatne na atak mszyc.
- Zmniejszenie gęstości siewu – mniejsza liczba roślin w danym obszarze utrudnia mszycom przenoszenie się na sąsiednie rośliny.
- Zwalczanie chwastów – ponieważ są żywicielami mszyc oraz sprzyjają ich zimowaniu.
- Dbanie o pole po zbiorach – zapobieganie rozwojowi samosiewów.
- Płodozmian – regularne przerwy w uprawie zmniejszają populację mszyc.
- Zrównoważone nawożenie – utrzymanie odpowiedniego poziomu azotu zwiększa odporność roślin na czynniki stresogenne oraz ataki szkodników.
Zwalczanie mszyc – jakie środki stosować?
Zanim rolnik zacznie zwalczać mszycę zbożową, powinien przeprowadzić monitorowanie na około 100 roślinach. Jeśli na jednym źdźble lub kłosie jest więcej niż 5 osobników, czas na interwencję.
Jaki jest najskuteczniejszy preparat na mszyce? Dobrym wyborem są insektycydy na bazie pyretroidów, które są mniej szkodliwe dla zapylaczy. Można sięgnąć po środek zawierający lambda-cyhalotrynę – zwalcza nie tylko mszyce, ale i wiele innych gatunków szkodników. Jednym z polecanych produktów jest Sparrow. Przy zakupie należy zwrócić uwagę na etykietę i zalecenia stosowania.
Kiedy stosować zabieg insektycydowy na mszyce?
Właściwy czas na zwalczanie mszyc jest wtedy, kiedy rolnik zauważy, że doszło do przekroczenia progu szkodliwości. Kiedy pryskamy na mszyce? Zazwyczaj jest to maj lub czerwiec, czyli okresy wzmożonych nalotów owadów.
Preparat stosuje się w suche, bezdeszczowe i bezwietrzne dni, co zwiększa skuteczność i minimalizuje negatywny wpływ na środowisko. Mszyce nie muszą być ogromnym problem, jeśli zastosuje się właściwy zabieg w odpowiednim terminie.
BIBLIOGRAFIA:
- Miesięcznik praktycznego sadownictwa SAD 3/2023.
- Instytut Ochrony Roślin. Mszyce na oziminach. Poznań, 2017.
- https://agroprofil.pl/wiadomosci/uprawa/szkodniki-jesienne-zboz-i-rzepaku/ [dostęp 30.09.24].