Rolnicy poszukują rozwiązań, które zwiększą wydajność prowadzonych przez nich upraw oraz pozwolą na jeszcze lepszą dbałość o zasoby podłoża. Ciekawym wyborem jest uprawa pasowa roli (ang. strip-till). Z roku na rok cieszy się ona rosnącą popularnością w Polsce. Jakie korzyści się wiążą się z uprawą pasową roli i w jakich sytuacjach można ją stosować?
Czym jest uprawa pasowa?
Uprawa pasowa (strip-till) to jedna z metod uprawowych stosowanych w przypadku zbóż. Odpowiednie jej zastosowywanie przekłada się na ograniczenie zabiegów agrotechnicznych oraz na optymalizację kosztów związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Kluczem do osiągnięcia zamierzonej efektywności jest staranne przygotowanie pola pod uprawę. Uprawa pasowa należy do kategorii systemów uproszczonych i bezorkowych.
Technologia ta polega na głębokim i pionowym spulchnianiu wąskich pasów gleby. Podaje się w nie nawozy mineralne oraz rośliny. Jednocześnie międzyrzędzia pozostają nienaruszone i się ich nie spulchnia. Przyjmuje się, że w ramach tego systemu uprawia się około 30% powierzchni areału. Na pozostałej części pola powinna znajdować się okrywa z resztek pożniwnych lub międzyplonu.
Na czym polega uprawa pasowa?
Uprawa pasowa składa się z kilku podstawowych elementów. Ze względu na jej specyfikę, wykorzystanie tej technologii należy zaplanować z odpowiednim wyprzedzeniem. Kluczowe są zabiegi przeprowadzane zarówno w momencie zbioru przedplonu, jak i tuż przed wysiewem.
Zabiegi wykonywane w momencie zbioru przedplonu
Już na starcie warto zadbać, aby podłoże było dobrze przygotowane do uprawy pasowej. Ważne jest dokładne rozdrobnienie resztek organicznych i równomierne rozprowadzenie ich po powierzchni uprawy. Należy unikać zarówno zbyt dużego zagęszczenia resztek w jednym miejscu, jak i miejsc ich pozbawionych. Im lepiej przeprowadzi się prace w trakcie zbioru przedplonu, tym lepsze będą efekty produkcji.
Jakie działania wykonuje się przed siewem?
Przed zastosowaniem siewu pasowego rzepaku, kukurydzy czy pszenicy, warto przeprowadzić podstawowe zabiegi w polu. Choć nie jest to obligatoryjne, to jednak specjaliści rekomendują wykonanie płytkiego bronowania broną talerzową. Dzięki temu podłoże będzie jeszcze lepiej przygotowane do siewu. Jednocześnie należy unikać przeprowadzania zaawansowanych i głębszych prac agrarnych (gruberowanie czy głębokie talerzowanie), ponieważ mogą one wpłynąć negatywnie na efektywność uprawy oraz znacznie utrudnić siew pasowy.
Czy do prowadzenia uprawy pasowej potrzebujesz specjalnych maszyn rolniczych?
Jeżeli rolnik chce zastosować wskazaną technologię uprawy w swoim gospodarstwie, to musi posiadać specjalną maszynę. Siewnik do uprawy pasowej pozwala na wykonanie wszystkich czynności w ramach jednego przejazdu. Zakres prac obejmuje:
- uprawę gleby do głębokości do 25 centymetrów;
- zagęszczenie gleby;
- nawożenie mineralne;
- wysianie materiału siewnego na równą i ustaloną głębokość;
- równomierne przykrycie wysiewanych nasion.
Zastosowanie specjalistycznej maszyny do uprawy pasowej umożliwia przeprowadzenie całego procesu zgodnie z zachowaniem najwyższych standardów.
Kluczowe zalety uprawy pasowej
Wiedząc już, czym jest uprawa pasowa i na czym dokładnie polega, warto omówić korzyści, które wynikają z zastosowania tej technologii. Przede wszystkim wiąże się to ze znaczną oszczędnością czasu, ponieważ redukuje się liczbę przeprowadzanych zabiegów agrotechnicznych. Im mniej zabiegów w polu, tym mniejsze zużycie maszyn rolniczych oraz paliwa. To z kolei prowadzi do realnych oszczędności finansowych.
Pozostałe korzyści związane z uprawą pasową pszenicy i innych zbóż to:
- poprawa struktury gleby poprzez ograniczenie zabiegów;
- zwiększenie aktywności mikrobiologicznej podłoża;
- zatrzymanie wilgoci w glebie na dłużej;
- zwiększenie bezpieczeństwa plonów poprzez napowietrzenie i spulchnienie gleby;
- poprawa ochrony gleby przed zjawiskiem erozji;
- poprawa dbałości o środowisko naturalne poprzez zwiększenie bioróżnorodności w międzyrzędziach;
- wykonywanie kompleksowych prac związanych z siewem i uprawą gleby w ramach jednego przejazdu agregatu do uprawy pasowej;
- ograniczenie emisji CO2 do atmosfery nawet do 35% względem tradycyjnych technologii uprawowych.
Umiejętne zastosowanie tej technologii sprawi, że uprawa pszenicy ozimej i innych zbóż będzie jeszcze efektywniejsza pod względem ilości plonów oraz kosztów produkcji. To jeden ze sposobów na zwiększenie rentowności gospodarstwa.
Fot. Stosowanie systemu uprawy pasowej poprawia strukturę gleby oraz zatrzymuje w niej wilgoć na dłużej.
Przejście z tradycyjnego systemu na strip-till
Przejście z tradycyjnego systemu uprawy roli na uprawę pasową powinno być odpowiedzialne. Należy postępować zgodnie ze wskazówkami branżowych ekspertów. W przeciwnym razie może dojść do sytuacji, w której modyfikacja systemu nie przyniesie wymiernych korzyści w postaci zwiększenia plonowania.
Zanim rolnik zdecyduje się na uprawę pasową rzepaku, kukurydzy lub zbóż, powinien uregulować pH gleby. Przyjmuje się, że wskaźnik ten powinien utrzymywać się na poziomie około 6,5. To idealne parametry dla prowadzenia technologii strip-till. Poza pH warto zwrócić uwagę na skład jakościowy podłoża, w tym zawarte w nim mikro- i makroelementy. Poszczególne gatunki roślin wymagają innego nawożenia, dlatego można sięgnąć po środki dostosowane do potrzeb konkretnych upraw. Pole powinno być wolne od chwastów wieloletnich, które rozmnażają się w sposób wegetatywny (np. ostrożeń polny, perz właściwy).
Szeroki wybór dedykowanych nawozów mineralnych jest dostępny w ofercie Scandagra. Dostępne w asortymencie produkty spełniają najwyższe standardy rynkowe. Wybrane z nich doskonale sprawdzają się przy technologii uprawy roli strip-till.
Bibliografia:
- Głowacka A., Wpływ współrzędnej uprawy pasowej na zachwaszczenie pszenicy jarej, Roczniki naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie 2009, LXIV (4), s. 114-121.
- Ślęzak T., Uprawa pasowa sposobem na suszę, Technika Rolnicza 7/2016, s. 46-47.
- Talarczyk W., Łowiński Ł., Uprawa pasowa, nawożenie zlokalizowane i siew według zasad rolnictwa precyzyjnego, Technika Rolnicza, Ogrodnicza, Leśna 1/2018, s. 8-10.