Zbyt kwaśna gleba często ogranicza dostęp do składników pokarmowych, co opóźnia rozwój roślin. Z tego względu odkwaszanie gleby poprawia warunki dla upraw, które potrzebują neutralnego lub zasadowego odczynu. W tym artykule przedstawiamy sprawdzone metody, które odpowiadają na pytanie: jak skutecznie odkwasić glebę w na polu?
pH gleby – czy naprawdę ma znaczenie?
Każda gleba ma swój odczyn – może być kwaśna, obojętna lub zasadowa. Często pH zmienia się zależnie od wielu czynników. Najczęściej wpływ mają na nie stosowane nawozy, rodzaj wody czy zmiany klimatyczne.
Niestety, w Polsce gleby często mają tendencję do zakwaszania, co jest niepożądanym zjawiskiem. Dlaczego? Jeśli gleba jest zbyt kwaśna, rośliny nie przyswajają składników pokarmowych. Dla zbóż optymalny odczyn waha się w przedziale 4-7 pH. W takim pH rośliny rosną zdrowo, plonują obficie i są lepszej jakości. Dokładny przedział pH został przedstawiony w poniższej tabeli.
| Rodzaj zboża | Optymalne pH |
| Żyto | 4,0 – 6,5 |
| Pszenżyto | 5,0 – 7,0 |
| Jęczmień | 6,0 – 7,5 |
| Pszenica | 6,0 – 7,5 |
| Kukurydza | 6,0 – 7,2 |
Jeśli gleba jest zbyt kwaśna, w takich przypadkach odkwaszanie gleby jest konieczne, ponieważ przywraca odpowiedni odczyn i pozytywnie wpływa na rozwój plonów.
Jakie wapno do odkwaszania gleby?
Najczęściej stosowanym środkiem do odkwaszania gleby jest wapno. Ale jakie wykazuje największą skuteczność?
- Wapno węglanowe – powstaje w procesie kruszenia skał wapiennych i mielenia ich na drobny pył. Najlepsze wapno węglanowe jest jak najdrobniej zmielone i czyste. Nadaje się zwłaszcza na gleby lekkie i średnie, poprawia pH i sprzyja wzrostowi roślin.
- Wapno dolomitowe (magnezowe) – zawiera dodatkowo magnez, więc wpływa na żyzność gleby, którym brakuje tego składnika. Wapno dolomitowe działa wolniej niż wapno węglanowe, dlatego lepiej sprawdza się w długoterminowym podtrzymaniu pH gleby.
- Wapno tlenkowe (palone) – powstaje przez prażenie wapienia. Ma bardzo silne działanie na glebę, ponieważ reaguje z wodą, więc tworzy silną zasadę. Sprawdza się głównie na glebach ciężkich o zwartej strukturze. Wapno tlenkowe szybciej podnosi pH. Nie można stosować go w nadmiarze, żeby nie dopuścić do przewapnowania, co pogorszyłoby stan plonów.
Przed zastosowaniem wapna warto przeprowadzić badanie pH gleby. Dzięki temu możliwe jest łatwiejsze i bardziej precyzyjne dobranie wapna.
Szybkie odkwaszanie gleby, czyli jakie?
Na rynku dostępne są preparaty do korekty pH, które działają błyskawicznie. Mogą być stosowane zarówno przed siewem, jak i w trakcie wzrostu roślin. Wybór odpowiedniego nawozu mineralnego pozwala uzyskać szybkie efekty, choć często wymagają one powtarzania zabiegu.
Kiedy odkwaszać glebę – jesień, a może wiosna?
Glebę odkwasza się głównie jesienią, tuż po zakończeniu zbiorów. Wtedy wapno dobrze się rozpuszcza i poprawia żyzność gleby przed następnym sezonem wegetacyjnym. Czasami rolnicy decydują się na ten zabieg wczesną wiosną, przed rozpoczęciem upraw. Nie powinno się łączyć wapnowania z innymi nawozami, na przykład z obornikiem. Dlaczego? Często zachodzą wówczas niepożądane reakcje chemiczne, które zmniejszają skuteczność nawożenia.
Odkwaszanie gleby na wiosnę to rozsądny wybór, jeśli w trakcie sezonu rośliny rosną słabiej. Wiosenne wapnowanie sprzyja wtedy lepszym warunkom do rozwoju. Ważne jest jednak, żeby nie przeprowadzać zabiegu za wcześnie, ponieważ wapno może nie zadziałać w pełni.
Kiedy stosować nawóz do odkwaszania gleby?
Nawóz odkwaszający glebę, w tym dolomit i kreda nawozowa, są stosowane co kilka lat, zależnie od rodzaju gleby. Gleby lekkie powinno się wapnować częściej, średnio co 2 lata, natomiast gleby ciężkie co 4 lata.
Czy mączka bazaltowa odkwasza glebę?
Mączka bazaltowa to naturalny nawóz zawierający krzemionkę, która wzmacnia rośliny i zwiększa ich odporność na choroby. Działa zasadowo, co pomaga podnieść pH gleby. Jest szczególnie polecana do zbóż, wymagających gleby o neutralnym pH.
Mączka działa stopniowo, uwalniając składniki odżywcze i mikroelementy. Dodatkowo zatrzymuje wilgoć w glebie, co sprzyja kiełkowaniu roślin po deszczu. Można ją stosować zarówno przed sadzeniem roślin, jak i w trakcie ich wzrostu.
Nawóz mineralny do odkwaszania gleby. Konkretne produkty
Wśród skutecznych nawozów mineralnych do odkwaszania gleby wyróżnia się węglan wapnia w proszku, który wystarczy rozsypać i wymieszać z ziemią. Przykładowe produkty to:
- DOLOMIT AGRODOL RO
- KREDA AGROCARB 90M-KR OMYA
Produkty te, dostępne w ofercie Scandagra, pozwalają skutecznie regulować pH gleby i poprawić warunki uprawne dla zbóż.
BIBLIGORAFIA:
- Boguszewski W., Wapnowanie gleb. PWRiL, Warszawa 1980. ss. 176.
- Buckman H.C., Brady N.C. 1971. Gleba i jej właściwości. PWRiL, Warszawa.
- Filipek T., Fotyma M., Lipiński W., Stan, przyczyny i skutki zakwaszenia gleb ornych w Polsce. Nawozy i Nawożenie – Fertilizers and Fertilization. 2006 27: 7-38
- Fotyma M., Zięba S., Przyrodnicze i gospodarcze podstawy wapnowania gleb. PWRiL. Warszawa, 1988.