Plan nawożenia azotem – wzór, przepisy i najważniejsze informacje

Plan nawożenia azotem jest niezbędny – jego wymóg określają przepisy. Głównie dlatego, że azot mocno wspiera rozwój roślin, ale jego nadmiar szkodzi środowisku. Dlatego powstały przepisy, które konkretnie precyzują, jak prawidłowo stosować nawozy azotowe. Kto musi przygotować plan nawożenia oraz jak go sporządzić?

Kogo obowiązuje plan nawożenia azotem?

Rolnicy są zobowiązani do przestrzegania Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 lutego 2020 r. o przyjęciu „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz.U.2020.243). Jednak nie każdy musi opracować plan nawozowy, dotyczy to tylko kilku grup. 

Zgodnie z przepisami, plan musi mieć rolnik, który spełnia jedno z poniższych kryteriów.

1. Hodowcy zwierząt – którzy mają ponad 40 000 kur lub ponad 2000 świń o wadze powyżej 30 kg, a także ci, którzy hodują ponad 750 macior.
2. Gospodarstwa rolne – plan jest obowiązkowy dla osób prowadzących gospodarstwo powyżej 100 ha użytków rolnych. Jeśli ktoś prowadzi intensywną uprawę na powierzchni większej niż 50 ha lub ma więcej niż 60 DJP (dużych jednostek przeliczeniowych), musi przygotować plan nawożenia.
3. Zakup nawozów – jeśli rolnik kupuje nawozy naturalne lub pofermentacyjne z zagranicy, lub od firm, które je importują, również musi przygotować plan nawożenia.

Wszystkie te osoby muszą stosować azot w odpowiednich ilościach, żeby nie zanieczyszczać środowiska.

Jakie uprawy wymagają planu nawożenia azotem?

Nawożenie dolistne jest istotne dla plonów, które wymagają dużych ilości azotu. Jakie głównie do nich należą? 

• Kukurydza – powyżej 160 kg azotu na hektar
• Rzepak – powyżej 150 kg azotu na hektar
• Buraki (cukrowe i pastewne) – powyżej 150 kg azotu na hektar
• Pszenica – powyżej 120 kg azotu na hektar
• Ziemniak późny – powyżej 120 kg azotu na hektar
• Pszenżyto – powyżej 100 kg azotu na hektar

Plan nawożenia ułatwia dopasowanie dawki nawozów do potrzeb roślin, dzięki czemu rosną zdrowo i bezpiecznie.

Jak zrobić plan nawożenia azotem?

Ten proces obejmuje kilka etapów.

1. Analiza gleby – żeby dobrze dobrać nawozy, trzeba znać skład gleby. Analiza pokaże, ile azotu jest w glebie i czy trzeba go uzupełniać. 
2. Dobór nawozów – plan musi uwzględniać rodzaj nawozów azotowych, które będą stosowane. Na rynku jest ich kilka rodzajów: saletra amonowa, mocznik czy nawozy organiczne. Wybór zależy od upraw i gleby.
3. Potrzeby roślin – każda roślina ma inne wymagania. Należy dostosować nawożenie do potrzeb konkretnej uprawy.
4. Ewidencja nawożenia azotu – po przygotowaniu planu trzeba prowadzić szczegółowy zapis, kiedy i jak stosowane były nawozy. Ewidencja powinna zawierać daty aplikacji, rodzaj nawozu, dawki oraz powierzchnię uprawy.

Jak sporządzić plan nawożenia azotem – co jeszcze jest ważne?

Jak wygląda program planu nawożenia azotem?

1. Opracowanie planu – rolnicy zobowiązani do posiadania planu nawożenia azotem opracowują go na podstawie uproszczonego bilansu azotu lub programu nawozowego.
2. Działki rolne – plan nawożenia opracowuje się odrębnie dla każdej działki rolnej i przechowuje przez 3 lata po zakończeniu nawożenia.
3. Ograniczenie dawek – rolnik nie może stosować nawozów w wyższej dawce niż ta określona w planie.
4. Nawozy naturalne – maksymalna dopuszczalna dawka nawozów naturalnych to 170 kg N/ha. Obliczenia uwzględniają średnioroczne stany zwierząt i produkcję nawozów w gospodarstwie.
5. Dystrybucja nawozów – nawozy naturalne należy rozplanować tak, by nie przekroczyć dozwolonej dawki azotu na żadnej działce rolnej.

Przykładowy plan nawożenia azotem znajduje się na stronie Krajowej Stacji Chemiczno-Rolniczej. Na portalu można znaleźć gotową tabelę planu nawożenia azotem, co ułatwi sporządzenie własnego harmonogramu. 

Warto też wiedzieć, że plan nawożenia azotem w uproszczonej formie mogą opracować rolnicy, którzy nie prowadzą hodowli drobiu powyżej 40 000 stanowisk ani hodowli świń powyżej 2000 stanowisk dla świń o wadze powyżej 30 kg. Mogą oni skorzystać z uproszczonego bilansu.

Tak więc wzór planu nawożenia azotem, ewidencji i inne ważne informacje na ten temat znajdują się na rządowych stronach. Warto więc zapoznać się z informacjami z Krajowej Stacji Chemiczno-Rolniczej oraz GOV.

BIBLIOGRAFIA:

1. https://www.gov.pl/web/arimr/opracowanie-i-przestrzeganie-planu-nawozenia–wariant-podstawowy-i-wariant-z-wapnowaniem-23 [dostęp: 06.02.2025]
2. https://www.schr.gov.pl/index.php/program-azotanowy [dostęp: 06.02.2025]
3. https://www.gov.pl/web/arimr/program-ograniczajacy-stosowanie-azotanow2 [dostęp: 06.02.2025]
4. https://www.gov.pl/web/infrastruktura/program-azotanowy [dostęp: 06.02.2025]