Dzięki skali BBCH rolnicy określają, na jakim etapie rozwoju jest aktualnie roślina. Z jej pomocą, łatwiejsze staje się podejmowanie właściwych decyzji dotyczących upraw, zwłaszcza gdy chodzi o moment stosowania środków ochrony roślin czy nawożenia. Czym dokładnie jest skala BBCH i jak wspiera prace polowe?
Czym jest skala BBCH?
BBCH to skrót od niemieckich słów „Biologische Bundesanstalt, Bundessortenamt und Chemische Industrie”. To właśnie te organizacje opracowały system, który precyzyjnie określa etapy rozwoju roślin uprawnych.
Skala BBCH w pszenicy ozimej i w innych roślinach umożliwia identyfikację faz wzrostu rośliny. Pomaga rolnikom dostosować odpowiednie zabiegi do pory roku, w tym nawożenie czy rozprowadzanie środków ochrony roślin. Dzięki skali BBCH da się jasno określić, na jakim etapie wzrostu znajduje się roślina, żeby zwiększyć efektywność stosowanych preparatów.
Jakie fazy rozwoju roślin obejmuje skala BBCH?
Skala BBCH jest rozbudowana. Nie tylko określa główny etap rozwoju, ale również wskazuje szczegółowe fazy. Główna część skali to liczby od 0 do 9, które odpowiadają za najważniejsze etapy wzrostu rośliny. Każda z tych liczb może być jeszcze bardziej szczegółowo rozpisana za pomocą drugiej cyfry.
Przykład: rzepak. Skala BBCH bardzo dobrze służy do zobrazowania jego faz. W przypadku rzepaku ozimego okres kwitnienia to cyfra 6. Jednak, jeśli chcemy jeszcze bardziej precyzyjnie określić, na jakim etapie kwitnienia jest roślina, rozróżniamy cyfrę 60, która wskazuje moment, kiedy pojawiają się pierwsze kwiaty. Drugi przykład to cyfra 69, kiedy kwitnienie już się kończy, po opadnięciu płatków. Tak dokładne oznaczenia sprawiają, że rolnicy mają możliwość dokładnie zaplanować prace polowe i terminy zabiegów.
Przykładowe fazy BBCH na przykładzie rzepaku ozimego
Poniżej prezentujemy przykładową skalę BBCH dla rzepaku ozimego w danym momencie rozwoju:
- 0 – Kiełkowanie i wschody
01 – Nasiona suche.
02 – Pęcznienie nasion.
03 – Rozpoczęcie przemian substancji zapasowych.
04 – Pojawienie się korzonka zarodkowego. - 1 – Rozwój rozety liściowej
10 – Pojawienie się pierwszego liścia.
11 – Drugi liść.
12 – Trzeci liść.
13 – Czwarty liść i kolejne.
Ten wycinek skali BBCH rzepaku wskazuje, na jakim etapie rozwoju jest akurat ta roślina.
Przykładowe fazy w skali BBCH dla zbóż
Poniżej zaprezentowano również wycinek faz rozwojowych zbóż skali BBCH:
- 0 – Kiełkowanie
00 – Wysiane nasiona.
01-04 – Pęcznienie ziarniaków i przemiany enzymatyczne.
05 – Pojawia się pierwszy korzonek.
06-08 – Wyrastają kolejne korzenie i kiełek przebija się przez glebę.
09 – Pochewka kiełkowa ukazuje się nad powierzchnią gleby (faza szpilkowania).
- 1 – Wschody i rozwój liści
10 – Pochewka liściowa pęka, pojawia się pierwszy liść.
11 – Pierwszy, w pełni wykształcony liść.
12-15 – Kolejne liście, roślina wchodzi w fazę krzewienia.
16-19 – Powstawanie kolejnych liści, zboża kontynuują krzewienie.
Przykładowe fazy w skali BBCH dla kukurydzy
Oto wycinek skali BBCH dla kukurydzy:
- 0 – Kiełkowanie
00 – Suchy ziarniak.
01 – Początek pęcznienia ziarniaków.
03 – Koniec pęcznienia ziarniaków.
05 – Korzeń zarodkowy wyrasta z ziarniaka.
06 – Korzeń zarodkowy wydłuża się, widoczne włośniki i korzenie przybyszowe
07 – Pochewka liściowa (koleoptyl) wydostaje się z ziarniaka.
09 – Pochewka liściowa (koleoptyl) przebija się na powierzchnię gleby, pękanie gleby.
- 1 – Rozwój liści
10 – Z koleoptyla powstaje pierwszy liść
11 – Faza 1 liścia.
12 – Faza 2 liścia.
13 – Faza 3 liścia.
14-18 – Rozwój kolejnych liści.
19 – Faza 9 lub więcej liści.
Skala BBCH – dla ułatwienia prac polowych
Dlaczego warto znać skalę BBCH? Ułatwia stosowanie nawozów i środków ochrony roślin. Dzięki niej rolnik zyskuje świadomość, kiedy rozpocząć konkretne prace. Preparaty rolnicze mają etykiety. Na nich są informacje, w jakiej fazie rozwoju danej rośliny należy przeprowadzić zabieg. Dlatego skala BBCH ułatwia planowanie prac i czytanie etykiet, które wskazują, kiedy powinno się przeprowadzić konkretny zabieg.
BIBLIOGRAFIA:
- https://www.sodr.pl/main/aktualnosci/BBCH-w-cebuli-zwyczajnej/idn:2003 [dostęp: 03.02.2025]
- https://terazpole.pl/uprawa/rzepak/co-to-jest-skala-bbch-dla-rzepaku/ [dostęp: 03.02.2025 rok]