Uprawa jęczmienia jarego – wszystko, co musisz o niej wiedzieć

 

Jęczmień jary jest drugą najpopularniejszą odmianą zbóż jarych, tuż po kukurydzy. Nic w tym dziwnego, ponieważ to ważna pastewna roślina, która idealnie sprawdza się w przemyśle browarniczym. Jednak skuteczna uprawa jęczmienia jarego wymaga wiedzy i doświadczenia. Przeczytaj, jakie są wymagania glebowe, termin wysiewu i zasady zbioru tego zboża.

Podstawowe zasady uprawy jęczmienia jarego

Jęczmień jary to pastewna roślina o krótkim okresie wegetacji. W przeciwieństwie do jęczmienia ozimego jest wrażliwa na niskie temperatury. Z tego względu nadaje się do wysiewu na początku wiosny, zazwyczaj do 10 kwietnia. W Polsce dostępnych jest aż około 80 odmian jęczmienia jarego, m.in. dostępny w naszej ofercie FLAIR.

Te zboża wysiewa się wcześnie, zwłaszcza odmiany browarne, bo takie działanie pozwala uzyskać najwyższe plony o odpowiedniej zawartości białka. 

Istotny jest również fakt, że w pierwszych fazach wzrostu jęczmień jary jest najbardziej podatny na niesprzyjające warunki, takie jak niedobór lub nadmiar wody, czy nieodpowiedni odczyn gleby. Dlatego właśnie technologia uprawy jęczmienia jarego powinna być jak najstaranniej przemyślana. Dzięki temu możliwe jest osiągnięcie plonu powyżej 7 t/ha. 

Karta technologiczna uprawy jęczmienia jarego – poznaj warunki uprawy krok po kroku

Należy pamiętać, że jęczmień jary, zarówno odmiana paszowa, jak i browarniana, ma ścisłe wymagania glebowe. Dlatego, poza odpowiednio dobranym stanowiskiem, istotne jest także właściwe nawożenie preparatami dedykowanymi tej uprawie.

Rodzaj gleby dla jęczmienia jarego

Jęczmień jary najlepiej jest wysiewać na kompleksach pszennych I i II klasy. Jest to szczególnie istotne w przypadku jęczmienia browarnego. Aby uzyskać jak najwyższy plon, należy pamiętać również o właściwym przedplonie, takim jak:

• burak,
• ziemniak,
• rośliny strączkowe,
• rzepak.

Warto unikać natomiast zbożowych przedplonów. Wywołują choroby, m.in. podstawy źdźbła, co skutkuje mniejszym plonem nawet o 20%. Wyjątkiem jest owies, który nie wpływa negatywnie na wzrost i zdrowotność jęczmienia jarego. Jeśli jednak osoba, wysiewająca dysponuje tylko przedplonem zbożowym, może poprawić jego właściwości, decydując się na międzyplony na przyoranie, takie jak facelia błękitna.

Odczyn gleby dla jęczmienia jarego 

Idealne pH dla jęczmienia jarego wynosi od 5,5 do 7,2. Gdy zamierzamy uprawiać jęczmień jary na glebach lekkich, wówczas odczyn gleby powinien być niższy i oscylować w granicach 5,5.

Czy można samodzielnie uregulować odczyn gleby dla uprawy jarego jęczmienia? Tak – co około 4 lata warto zbadać glebę i w razie potrzeby zastosować wapnowanie pod przedplon. W ten sposób zapobiega się powstaniu w glebie nadmiaru jonów manganu i glinu, które są szkodliwe dla tej rośliny.

Nawożenie w uprawie jęczmienia jarego

Glebę pod uprawę jęczmienia jarego nawozi się potasem, azotem i fosforem. Pierwiastki te poprawiają rozwój systemu korzeniowego, dzięki czemu woda i składniki odżywcze lepiej się wchłaniają. W efekcie zboże rośnie szybciej i zdrowiej oraz jest odporniejsze na choroby. Zalecane nawożenie makroelementami w uprawie jęczmienia jarego to:

• potas – od 65 do 85 kg K2O/ha,
• fosfor – od 55 do 70 kg P2O5 /ha,
• azot – od 30-45 kg N/ha – przy czym 60% przed siewem, a 40% na koniec krzewienia.

Właściwe nawożenie jęczmienia jarego zwiększa wysokość plonu i zapobiega chorobom, dlatego jest to jeden z najważniejszych etapów podczas uprawy. 

Uprawa jęczmienia jarego – termin siewu. Jaki materiał będzie najlepszy? 

Przy wyborze materiału siewnego warto zwrócić uwagę na jego jakość. Przede wszystkim nasiona powinny być czyste, nieuszkodzone, wyrównane i zaprawione. Należy uważać na materiał zanieczyszczony szkodnikami lub chorobami.

Termin siewu jęczmienia jarego przypada na ok. 20 marca i trwa średnio do 10 kwietnia. Oczywiście wiele zależy od regionu i warunków atmosferycznych. W południowo-zachodniej Polsce optymalny termin to 15-30 marca, w centralnej około 5 kwietnia, a w północno-wschodniej jest to nawet 10 kwietnia. Warto zwrócić uwagę na zalecenia producenta odnośnie terminu wysiewu jęczmienia jarego.

Jęczmień jest zbożem ciepłolubnym, dlatego warto śledzić również prognozy pogody. Jeśli wysiew się opóźnia, należy zwiększyć jego normę o około 15%, żeby zapewnić jak najlepsze warunki do wzrostu. Nie można zapominać również o tym, że zbyt gęsty siew, często skutkuje zmniejszeniem liczby nasion w kłosie, a nawet zwiększa ryzyko chorób. Dlatego optymalna norma wysiewu wynosi od 140 do 160 kg/ha.

Jak skutecznie zbierać i przechowywać jęczmień jary?

Trzecia dekada lipca to czas, gdy jęczmień jary jest gotowy do zbioru – zwłaszcza kiedy ziarno charakteryzuje się wilgotnością od 11% do 14%. To idealna wartość, ponieważ przy niższej wilgotności ziarno mogłoby ulec uszkodzeniu podczas żniw, natomiast przy wyższej byłoby podatne na zagrzybienie. Niestety, jęczmień jary jest wrażliwy na ataki chorób wywołanych przez grzyby, takich jak plamistość siatkowa, rynchosporioza czy mączniak prawdziwy, nawet we wcześniejszych fazach wzrostu. Aby im zapobiec, należy stosować bezpieczny i sprawdzony materiał siewny (zaprawiony). Dzięki temu uzyska się wysoki plon najwyższej jakości.

Zobacz powiązane produkty:

• FLAIR

Więcej produktów znajdziesz w kategorii: Jęczmień jary

Bibliografia: 

1. Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Ciciborze Dużym, Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego w Lublinie, Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych w woj. lubelskim w 2022 r., JĘCZMIEŃ JARY.
2. COBORU, Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych, zboża jare 2022, jęczmień, owies zwyczajny i nagi, pszenica zwyczajna, pszenżyto, Porejestrowalne Doświadczalnictwo Odmianowe, nr 181, Słupia Wielka 2023.
3. Grześkowiak A., Vademecum nawożenia, czyli podstawowe i praktyczne informacje o zrównoważonym nawożeniu, Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police“ S.A., Police 2016.
4.  https://coboru.gov.pl/pdo/rekomendacja_woj [dostęp 08.02.2024].
5. https://www.gov.pl/web/rolnictwo/rynek-zboz—notowania-za-okres-14-20082023-r [dostęp 08.02.2024].
6. Rutkowska A., Racjonalne i efektywne nawożenie azotem, Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach 2014, 37(11): 33-46.