Zboża techniczne to rośliny, które nie trafiają na nasze stoły. Nie wykorzystuje się ich do celów konsumpcyjnych. Zamiast tego znajdują zastosowanie w przemyśle. Nadają się jako biopaliwo, ale i na przykład do produkcji kosmetyków. Wyjaśniamy, czym są najpopularniejsze zboża techniczne i do czego dokładnie służą.
Zboże techniczne – co to i czy jest bezpieczne?
Kukurydza, soja czy pszenica techniczna są uprawiane głównie dla przemysłu. Co to znaczy „zboże techniczne”? W przeciwieństwie do odmian konsumpcyjnych, jego ziarna nie nadają się do spożycia przez ludzi. Jest stosowane do produkcji biopaliw, olejów, a nawet kosmetyków.
Zboże techniczne nie jest bezpieczne do spożycia. Nie powinno być stosowane jako dodatek do żywności. Natomiast dla przemysłowych i produkcyjnych zastosowań jest jak najbardziej odpowiednie.
W czym tkwi fenomen zbóż technicznych?
Zboża techniczne wspierają rozwój zrównoważonego rolnictwa. Dzięki nim zależność od paliw kopalnych jest mniejsza. Skutecznie oferują alternatywne źródła energii. Poza tym uprawa technicznych roślin poprawia jakość gleby i wspiera lokalnych rolników. Z ich pomocą da się produkować ekologiczne materiały, w tym opakowania czy biopaliwa.
Pszenica czy kukurydza techniczna muszą spełniać określone parametry. Bardzo ważna jest wilgotność, która wpływa na trwałość i jakość produktów. Producenci zwracają też uwagę na zawartość białka, oleju i włókna – to one decydują o przydatności przemysłowej. Dodatkowo rozmiar i kształt ziaren są analizowane pod kątem konkretnego zastosowania.
Rodzaje roślin technicznych – pszenica, kukurydza, słonecznik…
Jakie są najpopularniejsze rodzaje technicznych roślin?
- Kukurydza – ma ziarna bogate w skrobię, dlatego jest cennym surowcem do produkcji bioetanolu – ekologicznego paliwa. Jej niektóre odmiany, w tym kukurydza woskowa, są stosowane w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym. Dużą zaletą kukurydzy jest to, że nie ma wysokich wymagań środowiskowych do uprawy.
- Słonecznik – ta roślina oleista ma tłuste nasiona, co pozwala na pozyskiwanie oleju stosowanego w kosmetykach.
- Rzepak – jest źródłem oleju, który znajduje zastosowanie w produkcji biopaliw, co ogranicza emisję gazów cieplarnianych. Jego uprawa jest korzystna dla gleby, a pozostałości po wyciskaniu oleju stanowią cenny surowiec paszowy.
- Soja – to surowiec produkcji biodiesla, więc przyczynia się do rozwoju gospodarki energetycznej. Jej uprawa poprawia jakość gleby, ponieważ soja wiąże azot, co korzystnie wpływa na żyzność.
Do czego służy zboże techniczne?
W produkcji biopaliw zboże techniczne stanowi ekologiczną alternatywę dla paliw kopalnych. Oleje pozyskiwane ze zbóż są stosowane w kosmetykach oraz do wytwarzania opakowań biodegradowalnych. Rośliny techniczne są więc cennym surowcem dla przemysłu. Dzięki nim powstają tkaniny, papier, oleje, biopaliwa oraz materiały izolacyjne.
Kontrowersje dotyczące zbóż technicznych
W 2023 roku zboża techniczne stały się przedmiotem szerokiej debaty, głównie z powodu ich importu z Ukrainy do Polski. Jak zauważył Dariusz Mamiński z Ministerstwa Rolnictwa, zboża wjeżdżające do kraju są klasyfikowane na kilka sposobów. Jako paszowe, spożywcze, do siewu lub inne, w tym właśnie „zboże techniczne”, przeznaczone na przykład do produkcji pelletu. W reakcji na możliwe nadużycia, od końca 2022 roku przesyłki takiego zboża podlegają dokładnym kontrolom sanitarnym, weterynaryjnym i fitosanitarnym. Ograniczyło to nieprawidłowości w deklarowaniu ich przeznaczenia.
Bibliografia:
- https://www.farmer.pl/produkcja-roslinna/zboza/ile-zboza-technicznego-trafilo-do-polski-mamy-dane-od-resortu-rolnictwa,131061.html [dostęp: 02.02.2024].
- https://www.kpodr.pl/wp-content/uploads/2019/02/nowoczesne-technologie.pdf [dostęp: 02.02.2024].
- https://www.money.pl/gospodarka/zboze-techniczne-w-mace-takie-ziarna-nadaja-sie-do-spalenia-w-piecu-6887330302552992a.html [dostęp: 02.02.2024].