Młode siewki roślin są szczególnie narażone na działanie szkodników i chorób. Jednym z zagrożeń jest dla nich zgorzel siewek, która powszechnie nazywana jest też czarną nóżką. Choroba ta może doprowadzić do poważnych strat w uprawie. Z tego artykułu dowiesz się, czym jest zgorzel siewek, jak się objawia, co ją wywołuję oraz w jaki sposób ją zwalczać.
Czym jest zgorzel siewek?
Zgorzel siewek zbóż to zbiorcza nazwa dla objawów występujących na skutek działania różnego rodzaju grzybów. Ta choroba grzybowa stanowi realne zagrożenie dla upraw. Może występować zarówno w fazie przedwschodowej, jak i powschodowej. Ze względu na charakterystyczne objawy chorobę tę nazywa się także czarną nóżką. Zgorzel siewek przedwschodowa występuje wtedy, gdy patogen atakuje rośliny jeszcze przed ich wschodem. Postać powschodowa ma miejsce wtedy, gdy grzyby atakują rośliny, które już wzeszły i formują łodyżki i liście.
Wpływ na zwiększone ryzyko występowania zgorzeli siewek kukurydzy, rzepaku, pszenicy i innych zbóż ma kilka czynników. Nie da się w stu procentach zabezpieczyć uprawy przed ewentualnym zagrożeniem, jednak warto ograniczyć ryzyko. Rozwojowi choroby sprzyjają m.in.:
- pozostawienie resztek pożniwnych na polu,
- brak odpowiednich zabiegów agrarnych,
- siew do porażonej gleby,
- zbyt gęsty i głęboki siew.
Czym objawia się zgorzel siewek w uprawie?
Jak rozpoznać zakażenie? Zgorzel siewek ma dość charakterystyczne objawy. Jeżeli choroba atakuje rośliny przed ich wschodem, wówczas przede wszystkim prowadzi do zamierania kiełków. W efekcie rośliny nie rosną. Zgorzel powschodowa prowadzi natomiast do porażenia szyjki korzeniowej. Przekłada się to na osłabienie wzrostu rośliny. Z czasem jej łodyga czernieje i jest coraz cieńsza. W efekcie prowadzi to do obumierania i przewracania się siewek. Choroba ta może powodować poważne straty finansowe ze względu na pogorszenie jakości i ilości plonów, dlatego warto wiedzieć, jakie preparaty na zgorzel siewek stosować.
Skutki występowania zgorzeli siewek
Uprawa kukurydzy, zbóż czy też uprawa rzepaku ozimego mogą znacznie ucierpieć na skutek zgorzeli siewek. Przede wszystkim przekłada się to na mniejsze i słabsze plony. Występowanie choroby skutkuje mniejszą ilością wschodzących roślin czy też większą ilością roślin obumierających już w fazie powschodowej. Obniżenie jakości i ilości plonów przekłada się bezpośrednio na mniejsze zyski z prowadzonej uprawy.
Zgorzel siewek – profilaktyka
Eksperci rekomendują odpowiednią profilaktykę, dzięki której zgorzel siewek rzepaku i zbóż występuje zdecydowanie rzadziej. Obejmuje ona przede wszystkim odpowiednie przeprowadzanie siewu. Należy zachować umiar, co pozwoli roślinom na prawidłowy wzrost i jednocześnie nie zaburzy właściwego bilansu wilgotności w glebie. Ponadto na rynku dostępne są nasiona gatunków bardziej odpornych. Warto po nie sięgnąć.
W ramach profilaktyki można stosować oprysk na zgorzel siewek, który wyeliminuje występowanie chwastów. Inne rekomendowane zabiegi to m.in.:
- wybieranie zaprawionego materiału siewnego,
- rozszerzenie płodozmianu,
- dokładne przeoranie resztek pożniwnych,
- unikanie nawożenia upraw azotem we wczesnych fazach rozwoju roślin.
Nawóz azotowy rekomendowany jest dopiero po 6 tygodniach od wschodu roślin.
Jak zwalczać zgorzel siewek w uprawie?
Jeżeli zaobserwowano zgorzel siewek pszenicy, to w takiej sytuacji niezbędne jest podjęcie odpowiednich kroków, aby zredukować straty. Jeżeli wystąpi zgorzel siewek, zwalczanie może być niezwykle trudne a często wręcz niemożliwe. Jest to związane z tym, że typ przedwschodowy nie jest możliwy do wykrycia. Kluczowa jest więc odpowiednia profilaktyka.
Jak zmniejszyć ryzyko wystąpienia zgorzeli siewek w swojej uprawie? W ofercie firmy Scandagra jest m.in. wysokiej jakości materiał siewny, w tym odmiany odporne na występowanie tej oraz wielu innych chorób.
Bibliografia:
- Duda B.M., Zgorzel siewek, Las Polski. Numer Specjalny, 2006/01, s. 28-29
- Gierczak M., Mikroflora gleb w szkółkach leśnych a pasożytnicza zgorzel siewek, Roczniki Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu. Wydział Leśny, 1967/8, s. 129-135
- Nowicki B., Grzyby powodujące zgorzel siewek marchwi, Acta Agrobotanica, 1995/48/2, s. 43-48.